Zowel het klaarmaken als het bewaren van eten kost vaak energie, denk bijvoorbeeld aan het koken op gas en het verbruik van elektriciteit door alle keukenapparatuur. Energie verbruiken is natuurlijk niet erg, maar we willen het zo minimaal doen. Met het minder verbruiken van energie bespaar je geld en het milieu!
Op deze pagina vind je dan ook praktische en uitvoerbare tips om minder energie te verbruiken in de keuken.
Op deze pagina vind je de volgende tips:
- Koken
- Waterkoker
- Koffie maken
- Koelkast en vriezer
- Let bij de aanschaf goed op het energieverbruik
- Koelkast uit het zonlicht
- Koelkast op juiste temperatuur instellen
- Geen warm of lauw eten in de koelkast
- Maak de achterkant regelmatig vrij van stof
- Zet de koelkast uit als je langere tijd weg bent
- Zorg dat de deuren goed sluiten
- Koop een vriezer of koelkast die bij jouw situatie past
- Ontdooi de vriezer eens in het half jaar
- Zet de koelkast en vriezer minimaal 10 cm van de wand af
- Oven en magnetron
- Afzuigkap
- Vaatwasser
- Algemene tips keuken apparaten
Koken
De activiteit die je het meest doet in je keuken en die veel energie verbruikt: koken. Check snel wat je kunt doen om energie te besparen tijdens het koken.
Kook met het juiste formaat pan
De keuze van welke pan je op welke pit zet is van belang als je kijkt naar energieverbruik. Wanneer je een te kleine pan op een te grote pit zet gaat er veel energie aan de zijkant van de pan verloren. Energie die beter gebruikt kan worden om de pan daadwerkelijk te verwarmen.
Dit verlies van energie kan voorkomen worden door de juiste maat pan op de bijbehorende pit te zetten. Dit kun je herkennen door te letten op de vlam onder de pan, deze vlam moet niet onder de pan uitkomen. Op die manier wordt de maximale hoeveel energie verbruikt voor het verwarmen van de pan.
Deksel op de pan wanneer mogelijk
Wanneer het gerecht of het doel het toestaat raden we je aan om pannen af te sluiten met een deksel als je kookt. Water koken met een open pan is bijvoorbeeld echt zonde van de energie. Er gaat veel warmte en energie verloren wanneer je een open pan gebruikt om water te koken. Met de deksel op de pan kun je tot wel 75% energie besparen in vergelijking met een open pan.
Gebruik pan met de juiste onderkant
Wanneer je je pannen wilt verwarmen is het van belang dat de warmteoverdracht vanaf de warmtebron, de pit in dit geval, zo optimaal mogelijk is. Afhankelijk van de vorm van onderkant van een pan wordt de energie namelijk zo efficiënt mogelijk overgedragen.
Voor het koken op gas is een pan met een bolle bodem het meest efficiënt. Als je op elektra kookt, inductie of keramisch, is het een platte bodem veel efficiënter.
Gebruik een snelkookpan
Door de techniek in een snelkookpan worden de ingrediënten in de pan veel sneller warm en dus sneller gaar. Door te koken met een snelkookpan heb je minder lang de warmte van je kookpit nodig en gebruik je dus minder energie. We hebben een test gedaan om de beste snelkookpan te vinden.
Kook dubbele porties
Het koken van dubbele porties zorgt ervoor dat je voor elke dag dat je kookt een dag niet hoeft te koken. De extra porties kun je prima bewaren in de vriezer of koelkast en deze de volgende dag in een pan of in de magnetron opwarmen.
Het koken zal iets meer energie kosten dan wanneer je een enkele portie kookt, maar je gebruikt veel minder energie dan wanneer je 2 keer een enkele portie zou koken. Bovendien kost het veel minder tijd.
Koken op gas of elektra
Vooralsnog kost het hetzelfde om te koken op gas als op elektriciteit. Tot voor kort was koken op gas nog goedkope, maar nu de gasprijzen omhoog zijn gegaan is het koken op elektra net zo duur. De verwachting is dat het koken op elektriciteit op zeer korte termijn goedkope gaat worden dan het koken op gas. Voor mensen die zelf elektra opwekken met bijvoorbeeld zonnepanelen is het al goedkoper om inductie te koken dan op gas. Bovendien is de de co2 uitstaat van inductie uberhaubt lager bij koken op inductie dan bij koken op gas. Dit en meer informatie over inductie koken kun je terug vinden in in onze inductie gids.
Een nadeel is dat gas een fossiele brandstof is die op aan het raken is, bovendien is de uitstoot van verbrand gas slecht voor het milieu. Om deze redenen wil de overheid gaan stimuleren dat we afstappen van het gas. In de praktijk betekent dit dat het gas duurder gaat worden door het eisen van extra belasting op gas. Ook zal de overheid ervoor zorgen dat in de loop van de tijd alle gasaansluitingen in Nederlandse huizen zullen verdwijnen.
Langzaam maar zeker zal je gedwongen worden om over te stappen op elektrisch koken. Wanneer je een nieuw fornuis of nieuwe kookplaat gaat aanschaffen raden we je aan om te kiezen voor een elektrische kookplaat. En als je voor een elektrische kookplaat gaat raden we je aan om te kiezen voor inductie, dit is de meest energie efficiënte manier van elektrisch koken. Een klein bijkomend nadeel is dat je wel speciale inductie pannen hiervoor zult moeten aanschaffen.
Onze verwachting is dat het niet lang meer duurt voordat elektrisch koken goedkope is dan koken op gas. Dit zal komen door de verhoging van de gasprijzen en door de daling van de zonne-energie prijzen.
Waterkoker
De waterkoker is een apparaat dat veelal dagelijks gebruikt wordt. En aangezien een gemiddelde waterkoker erg veel energie verbruikt is het zeker de moeite waard om de volgende energiebesparende tips in de praktijk te brengen.
Waterkoker niet onnodig vol doen
Wanneer je water kookt in een goede waterkoker of ketel, kook dan niet meer dan dat je nodig hebt. Hoe meer water er verwarmd moet worden, des te meer energie het kost. Een waterkoker met een maatverdeling erop is dan ook handig om te hebben, op die manier weet je precies hoeveel water je kookt. Het is zonde om meer water te koken dan nodig is.
Kies voor een waterkoker met instelbare temperatuur
Ook zijn er waterkokers met instelbare temperatuur verkrijgbaar. Soms heb je water van 75 graden nodig, dan is het zonde om energie te verbruiken om het water tot 100 graden te verwarmen.
Wanneer je vaak water moet opwarmen tot een temperatuur onder de 100 graden is het raadzaam een waterkoker met instelbare temperatuur te kopen. Op deze manier voorkom je het onnodige energieverbruik voor het verwarmen van het water boven de benodigde temperatuur.
Ontkalk de waterkoker regelmatig
Kalk zorgt ervoor dat de warmte in een waterkoker minder goed wordt doorgegeven. Het duurt dus langer om het water in de waterkoker te koken als er kalkaanslag in het apparaat zit en dat kost weer meer energie. Houd de waterkoker goed schoon om dit effect te voorkomen.
Koffie maken
Typisch een handeling in de keuken die veel uitgevoerd wordt. Voor het verwarmen van de koffie en het eventueel op druk brengen van espressoapparaten is er energie nodig. Om deze vaak herhaalde actie zo energiezuinig mogelijk uit te voeren vind je hieronder wat praktische tips.
Zet de benodigde hoeveelheid koffie
Er is berekend dat er wel 30% van alle gemaakte koffie in Nederland wordt weggegooid. Voor al deze koffie is ook energie nodig geweest om het op te wekken. Ons advies is dan ook om alleen de hoeveelheid koffie te zetten die je gaat drinken, dit bespaart op een hele simpele manier energie.
Zet je apparaat uit na gebruik
Het aan laten staan van je koffiemachine kost energie. Of het nu een filter koffie zet apparaat is of een volautomatische koffiemachine maakt niet uit. De verwarmingselementen blijven aan staan zolang het apparaat aan staat en deze verbruiken relatief veel energie. Zet het apparaat dus uit wanneer je weet dat je geen koffie meer gaat maken.
Gebruik een thermoskan
Een thermoskan is de meest energiezuinige manier om koffie warm te houden. Er is geen externe warmtebron nodig om de temperatuur van de koffie goed te houden en dus bespaar je veel energie. Er zijn ook koffiezetapparaten die de koffie automatisch in een thermoskan zetten, dit zijn echte energie bespaarders.
Koelkast en vriezer
De koelkast en vriezer gebruiken beide elektriciteit om de inhoud van de apparaten goed koud te houden. Er zijn een aantal manieren om het energieverbruik van deze apparaten te minimaliseren en zodoende de nodige energie te besparen.
Let bij de aanschaf goed op het energieverbruik
Als je een koelkast, vriezer of koelkast-vriezer combinatie gaat kopen doe je er goed aan om goed op het energieverbruik te letten. Omdat de apparaten altijd aanstaan zijn het echt grootverbruikers van energie. Een lager energieverbruik scheelt echt aanzienlijk in de jaarlijkse energiekosten.
Koelkast uit het zonlicht
Als je de keuze hebt zet de koelkast dan niet in de zon. Als de zon (een groot deel van de dag) op de koelkast schijnt wordt deze vanzelf warmer. Het gevolg hiervan is dat de motor harder moet werken om de koelkast op de juiste temperatuur te krijgen. Dit heeft vanzelfsprekend als gevolg dat er meer energie verbruikt wordt.
Koelkast op juiste temperatuur instellen
Het is zonde om de koelkast kouder in te stellen dan strikt noodzakelijk is.Een temperatuur van 4 graden celcius is ideaal in de koelkast. Met deze temperatuur is het voor schimmels en bacteriën lastig om door te groeien. Kouder instellen dan 4 graden betekent dat je meer energie verbruikt en dat je dus duurder uit bent en het milieu onnodig meer belast.
In of op de koelkast vind je vaak een regelaar waarmee je de stand van de koelkast kunt instellen. Deze stand kan een temperatuur zijn of simpelweg een cijfertje. Wanneer er een regelaar in je koelkast aanwezig zonder temperatuurinstelling kun je alsnog zorgen dat de koelkast op 4 graden Celsius wordt ingesteld. Je hebt dan een goedkoop temperatuurmetertje nodig dat je in de koelkast legt. Door de regelaar te verstellen zie je vanzelf op welke stand de 4 graden wordt gehaald.
Geen warm of lauw eten in de koelkast
Veel mensen bewaren restjes van het eten in de koelkast. Dit is natuurlijk hartstikke goed, eten weggooien is zonde. Maar laat het eten eerst helemaal afkoelen alvorens je het in de koelkast zet. Wanneer je warm eten in de koelkast zet zal de koelkast van binnen wat opwarmen door de warmte die afgegeven wordt door het eten. Dit betekent dat de koelkast extra hard moet werken om weer af te koelen, hetgeen energie kost.
Maak de achterkant regelmatig vrij van stof
Als je erbij kunt loont het de moeite om de achterkant van de apparaten vrij van stof te maken. Door dit te doen kan het apparaat beter z’n warmte kwijt waardoor het minder energie kost om de binnenkant goed koud te houden.
Zet de koelkast uit als je langere tijd weg bent
Wanneer je op vakantie gaat is het echt zonde om de koelkast aan te laten staan terwijl deze niet gebruikt wordt. Haal de koelkast en vriezer (als dat kan) leeg en zet deze uit voordat je op vakantie gaat. Een lege koelkast koud houden terwijl je een aantal weken weg bent is onnodig energie verbruiken.
Zorg dat de deuren goed sluiten
Check even of de deur van de vriezer en koelkast nog goed sluit. Als de rubbers een beetje kapot zijn gaat er veel kou verloren via eventuele zwakke plekken van de rubbers, dit is echt verspilling van energie. Als er een rubber kapot of lek is, is het raadzaam deze zo snel mogelijk te vervangen.
Koop een vriezer of koelkast die bij jouw situatie past
Wanneer je alleen- of samenwoont heb je zeer waarschijnlijk genoeg aan een kleine vriezer en koelkast. Het is zonde om een grote Amerikaanse koelkast te kopen terwijl je maar een klein deel van de beschikbare inhoud gebruikt.
Grote vriezers en koelkasten gebruiken simpelweg meer energie dan de kleine varianten. Dit is een echte verspilling van energie, koop daarom het formaat dat bij je past.
Ontdooi de vriezer eens in het half jaar
In een vriezer ontstaat er na verloop van tijd een laag ijs aan de binnenkant van het apparaat. Deze laag ijs zorgt ervoor dat het meer energie kost voor de vriezer om deze op de gewenste temperatuur te houden.
Om dus minder energie te verbruiken is het noodzakelijk om de vriezer minimaal 1 keer per 6 maanden helemaal te ontdooien. Op deze manier verdwijnt de laag met ijs en kan de vriezer gemakkelijker op temperatuur blijven, wat dus minder energie kost. Wanneer je een laag ijs eerder ziet verschijnen dan is het raadzaam om het ontdooien eerder te doen.
Zet de koelkast en vriezer minimaal 10 cm van de wand af
Via de achterkant van een koelkast en vriezer ontsnapt de warmte die het apparaat produceert. Als de warmte niet kan ontsnappen zal de koelmotor in de apparaten harder moeten werken om de binnenkant koud te houden. Er wordt dan dus onnodig energie verbruikt.
Oven en magnetron
In de oven maak je de heerlijkste baksels en gerechten klaar. Een magnetron of combimagnetron wordt veelal gebruik voor het verwarmen van gerechten. Het is alleen wel erg jammer dat een oven en magnetron over het algemeen erg veel energie verbruiken. Met onderstaande tips kan het verbruik van deze apparaten flink geminimaliseerd worden.
Verkies hetelucht boven de “normale” ovenstand
Gebruik als het gerecht het toestaat de hete lucht functie van de oven, dit verbruikt minder energie dan de gebruikelijke oven stand. Voor sommige gerechten kom je er natuurlijk niet onderuit om de normale ovenstand te gebruiken.
Voortijdig de oven uitzetten
Zet de oven voortijdig uit; de oven blijft nog lang genoeg warm om het nodige door te bereiden zonder energie te verbruiken. De oven blijft nog lang warm na het uitzetten.
Gebruik het glas in je oven om doorheen te kijken
Houd de ovendeur zoveel mogelijk dicht. Wanneer je moet checken hoe het bakproces gaat probeer je dit zoveel mogelijk door het glas van de oven te bekijken. Dit betekent natuurlijk wel dat je het ovendeurtje regelmatig schoon moet maken.
Wanneer je de ovendeur open trekt zal een groot deel van de warmte in de oven verdwijnen. Om vervolgens de oven weer op de gewenste warmte te krijgen kost erg veel energie, energie die bespaard kan worden door de ovendeur simpelweg dicht te houden.
Bakplaat uit oven tijdens gebruik
Haal de bakplaat uit de oven tijdens het gebruik van de oven als de bakplaat niet nodig is. De bakplaat houdt warmte die verplaatst wordt door luchtstroming tegen. Zonder bakplaat erin gebruikt de oven dus minder energie dan wanneer de bakplaat er in zit.
Gebruik de magnetron niet voor ontdooien
De magnetron gebruiken voor het ontdooien van etenswaren is echt zonde van de energie. Als je iets wilt ontdooien kun je dit het best uit de vriezer halen en de tijd zijn werk laten doen; het ontdooit vanzelf als het lang genoeg uit de vriezer is.
Oven open laten na gebruik (vooral in de winter)
Een oven produceert ontzettend veel warmte. Het is dan ook zeer de moeite waard om (vooral in de winter en herfst) de oven na gebruik met de ovendeur open te laten afkoelen. Wanneer je dit doet zal de warmte naar buiten ontsnappen en zodoende zorgen voor verwarming in de woning. Dit betekent in de praktijk dat je cv ketel of andere warmtevoorziening minder hard hoeft te werken en minder energie verbruikt.
De oven heeft de warmte toch al in zich dus het zou zonde zijn als deze energie niet gebruikt wordt voor het verwarmen van de ruimte waar die zich in bevindt.
Stoomoven is de meest zuinige oven
Een stoomoven bereidt eten op de meest zuinige manier. Lang niet alle gerechten zijn geschikt om te bereiden met een stoomoven. Maar het kan zeker de moeite lonen om vaker te kiezen om gerechten te bereiden die wel met de stoomoven kunnen.
Er is veel minder energie nodig in een stoomoven om eten gaar te krijgen dan dat je nodig hebt voor gaar maken van gerechten in een normale oven.
Afzuigkap
De afzuigkap is een apparaat dat elke keer wanneer er gekookt wordt wel gebruikt wordt. Gelukkig kan er bij dit apparaat ook bespaard worden op de energie.
Let bij aanschaf op energievebruik
Zoals bij alle apparaten is het verstandig om te letten op het energieverbruik. Bij afzuigkappen geldt dit zo mogelijk nog extra. Het is een apparaat dat sowieso veel energie verbruikt en bovendien vaak aanstaat. Er valt qua energiebesparing dus zeker wat te winnen als je bewust een energiezuinige afzuigkap koopt. De betere afzuigkappen hebben vaak een lager energieverbruik.
Zet de verlichting uit als die niet nodig is
De verlichting in de afzuigkap hoeft in veel gevallen niet aan te staan. Bijvoorbeeld wanneer er licht genoeg in de keuken is of wanneer je zelf de keuken uitloopt is het onnodig om de lampjes in je afzuigkap aan te laten.
Zet niet een onnodig hoge stand aan
Veel mensen zetten de afzuigkap altijd op de hoogste stand. Aangezien de motor van een afzuigkap aardig wat energie verbruikt is dit echte energie verspilling. De hoogste stand is eigenlijk alleen nodig wanneer je bijvoorbeeld vlees aan het bakken bent of wanneer er meerdere pannen op de pitten staan waar veel stoom van afkomt.
Vaatwasser
De vaatwasser is typisch een apparaat dat vaak gebruikt wordt en dat veel energie verbruikt. Met de juiste aandachtspunten en keuzes kun je aanzienlijk besparen op het gebruik van elektriciteit door de vaatwasser.
Let bij de aanschaf op het energieverbruik
Wanneer je een nieuwe vaatwasser wilt kopen is het belangrijk om te letten op het energieverbruik. Omdat een vaatwasser echt jarenlang meegaat is het van groot belang een vaatwasser te kopen met een laag energieverbruik, dit bespaart je door de jaren heen echt heel veel geld.
Wij hebben in ons lijstje met beste vaatwassers ook goed gekeken naar het energieverbruik en onze keuze mede daarop gemaakt.
Zet de vaatwasser alleen aan als die vol is
Een vaatwasser gebruikt altijd even veel energie. Het maakt niet uit of deze helemaal vol is of dat er maar 3 borden en een 2 glazen in staan. De hoeveelheid water die gebruikt wordt en de warmte die geproduceerd moet worden is altijd gelijk bij hetzelfde wasprogramma.
Wij raden dan ook aan om al deze energie alleen te gebruiken als de vaatwasser helemaal vol is. Het is natuurlijk zonde om de vaatwasser al die energie te laten verbruiken terwijl deze nog niet vol is.
Gebruik energie besparende modi
Veel vaatwasmachines hebben verschillende standen om energie te besparen. Dit wordt vaak de eco modus genoemd. Deze stand verbruikt minder water en minder elektriciteit dan de normale stand en is in de meeste gevallen meer dan voldoende om de vaat goed schoon te krijgen.
Niet voorspoelen
Met de huidige vaatwasser is het niet meer nodig om voor te spoelen. De etensresten de te wassen vaat afvegen is meer dan voldoende om het de vaat in de vaatwasser goed schoon te krijgen. Door het niet af spoelen van de vaat wordt gemiddeld 30% water bespaart.
Goed onderhoud is behoud
Het op de juiste manier onderhouden van je vaatwasser zorgt ervoor dat deze jaren langer meegaat. Dit betekent dus ook dat je minder vaak een nieuwe vaatwasser hoeft te kopen. Dit betekent weer dat je geld bespaart en dat er minder vaatwasser geproduceerd hoeven te worden, hetgeen weer beter voor het milieu is.
Controleer en reinig met regelmaat de de filters. Vul het zout aan als het nodig is en maak eens in de zoveel tijd de vaatwasser helemaal schoon. Zo gaat de vaatwasser een stuk langer mee.
Koop een hot-fill vaatwasser
Een hot-fill vaatwasser is een vaatwasser die het warme water vanuit de warm watervoorziening van je woning gebruikt om de vaat te wassen. Normaal gesproken verhit de vaatwasser met elektriciteit het koude water dat erin komt om vervolgens de vaat te doen. Let op dat er ook koud water wordt aangesloten op de hotfill vaatwasser voor het deel van de vaatwasserprogramma’s waar koud water voor nodig is, het is natuurlijk zonder om daar heet water voor te gebruiken.
Wanneer het water voor de vaatwasser door de CV ketel wordt verwarmt scheelt dat al 50% in de kosten in vergelijking met het verwarmen door de vaatwasser zelf. Met een zonneboiler systeem is de besparing natuurlijk nog veel groter.
Algemene tips keuken apparaten
En er zijn nog een paar algemene tips die ervoor zorgen dat het energieverbruik in de keuken geminimaliseerd kan worden.
Keuken apparaten uit het stopcontact wanneer niet in gebruik
Apparaten die niet aan staan maar toch ingeplugd zijn in het stopcontact gebruiken altijd een beetje energie. Ook al is het energieverbruik klein, het is zonde om apparaten altijd maar in het stopcontact te laten zitten. Het eruit halen is een kleine moeite en stelt je bovendien in staat om het apparaat op te ruimen en zo meer ruimte in de keuken te creëren.
Energielabel van apparaten
Keukenapparaten hebben net zoals andere apparaten een energielabel. Dit label gebruikt als schaal de energie efficiëntie index. Deze schaal loopt bij de meeste producten van de meest gunstige energie-efficiëntieklasse A+++ naar de minst zuinige D. Voor vaatwasmachines lopen de energie-efficiëntieklassen (nog) van A naar D, dit is omdat deze apparaten simpelweg nog niet zo efficiënt zijn als andere keukenapparaten.
Wanneer je een apparaat kopt is het raadzaam om voor een apparaat te kiezen met een gunstig energie-efficiëntielabel. Zeker bij apparaten die je veel gebruikt is het verstandig erop te letten. Denk bijvoorbeeld aan vaatwassers, koelkasten waterkokers enzovoort. Het kan echt flink schelen in je energieverbruik om energie efficiënte en dus energiezuinige apparaten te kiezen.
Zorg dat de kraan niet lekt
Een lekkende kraan zorgt ervoor dat je langzaam maar zeker heel veel water verspilt. Dit is erg zonde van je geld en van het drinkwater bovendien.
Wanneer je een lekkende kraan hebt adviseren we je om dit zo snel mogelijk op te lossen. Het repareren van zo een kraan moet vroeg of laat toch wel gebeuren. Dan kun je beter vandaag beginnen met energie besparen door het oplossen van het lek dan morgen.
hoe zit het met een quooker of vergelijkbaar apparaat?
Deze verbruiken relatief veel energie. Ze moeten het water constant op een hoge temperatuur houden.