Koken op inductie, complete informatiegids

Koken op inductie heeft de afgelopen jaren een flinke opmars gemaakt, dit gebeurde nadat de Nederlandse overheid als doel heeft gesteld om alle huishoudens van het gas af te krijgen. Zo worden bijna alle nieuwbouwwoningen gasloos opgeleverd en de overheid wilt dat bestaande woningen “van het gas af” gaan. Er moet dan een alternatief komen voor het koken op gas: dat wordt koken op elektriciteit. Inductie blijkt de meest populaire en meest energie efficiënte manier van koken op elektriciteit.

Er zullen dus steeds meer huishoudens in Nederland overgaan op inductie. Deze pagina is er dan ook om de meest belangrijke informatie omtrent koken op inductie te bundelen. De informatie op deze pagina wordt regelmatig bijgewerkt zodat de meest recente informatie altijd op deze pagina te vinden is.

We behandelen de volgende onderwerpen in deze gids:

Hoe werkt koken op inductie

Een inductie kookplaat werkt op elektriciteit. De elektriciteit wordt gebruikt voor de spoelen die er in de kookplaat verwerkt zijn. Deze genereren vanwege de elektra die er doorheen loopt een wisselend magnetisch veld boven de de kookplaat. Op het moment dat er een pan met een geschikte bodem op de inductie kookplaat wordt geplaatst, ontstaat er wrijving in de bodem van de pan door het magnetisch veld. Deze wrijving zorgt voor verhitting van de bodem van de pan, door de geleiding van het materiaal van de pan wordt vervolgens de hele pan warm. Hierdoor is het dus mogelijk om de inhoud van een inductie pan te verwarmen tot de gewenste temperatuur en zo het eten klaar te maken.

Koken op inductie is energiezuiniger dan het koken op andere vormen van elektrisch koken. Omdat alleen de bodem van de pan op de kookplaat wordt verwarmd gaat er bijna geen energie verloren tijdens het koken op inductie. Bij andere vormen van elektrisch koken gaat er wel veel energie verloren. Daarnaast detecteren de meeste hedendaagse inductiekookplaten wanneer er geen pan op een bepaalde kookzone staat. Dan schakelt de kookplaat die betreffende kookzone uit totdat de pan er weer op gezet wordt. Al met al gaat een inductiekookplaat relatief erg efficiënt om met energie.

Welke pannen zijn geschikt voor inductie?

Voor het gebruiken van de inductie kookplaten heb je wel pannen met de juiste eigenschappen nodig. De pannen die je nodig hebt moeten voorzien zijn van bodem die bestaat uit ferromagnetisch materiaal bestaat. Het meest gebruikte materiaal voor inductiepannen is ijzer, eigenlijk altijd in de vorm van gietijzer. Ook wordt plaatstaal als materiaal gebruikt voor inductie geschikte pannen, daar zit immers ook veel ijzer in. Wij hebben een simpel overzicht gemaakt met de volgens ons beste inductie pannen.

Er zijn ook veel geschikte pannen die van een ander materiaal zijn gemaakt die eigenlijk niet ferromagnetisch zijn, bijvoorbeeld RVS. Om dat op te lossen zit er dan een ferromagnetische plaat in de bodem. Op die manier kunnen veel verschillende materialen waar pannen van gemaakt worden geschikt gemaakt worden voor inductie.

In winkels en op webshops staat eigenlijk altijd duidelijk aangegeven of de pan geschikt is voor inductie. Dit kan met tekst gebeuren en/of met het teken dat je hieronder ziet. Als je dit inductie teken dus bij een pan ziet staan is deze geschikt voor het gebruik op een inductieplaat.

Huidige pannen op inductie gebruiken

De kans is overigens ook groot dat je bestaande pannen ook al geschikt zijn voor inductie. De eerste vereiste is dat de pannen van het juiste materiaal zijn gemaakt. Dat kun je simpelweg testen door een magneet te pakken en te controleren of die blijft plakken op de onderkant van je pan.

Daarnaast is het belangrijk dat de bodem van de pan plat is. De Inductiestroom werkt alleen (goed) op de delen van de pan die contact maken met de inductie kookplaat.

Als aan beide voorwaarde wordt voldaan zijn de pannen geschikt voor het koken op een inductieplaat. Je hebt dan dus niet de extra kosten voor de pannen als je de overstap maakt.

Inductie adapter plaatje

Als je pannen niet geschikt zijn voor inductie kun je dit eventueel oplossen met een adapter plaatje. Dit is een plaatje dat je tussen de pan die dus niet geschikt is voor inductie en de kookplaat kunt leggen. Dit plaatje wordt dan heet, wat vervolgens je pan verhit. Dit werkt aardig, maar is eigenlijk geen goede oplossing. Er gaat veel meer energie verloren en de overbrenging van de warmte is niet ideaal.

Maar het zonde om een bepaalde pan te vervangen voor een inductie als die maar weinig gebruikt wordt. Dan is zo een inductie adapter plaatje een goedkope oplossing die werkt.

Kosten voor overstappen op inductie

Het is lastig om informatie op het internet te vinden over de kosten voor het overstappen van gas naar inductie. Dit is omdat het per situatie behoorlijk kan verschillen, het is dus lastig en eigenlijk onmogelijk om één prijs te noemen. Daarnaast hebben wij het gevoel dat het ook niet snel gezegd wordt omdat men bang is dat mensen afgeschrikt worden van de kosten, het is namelijk niet goedkoop.

Wij proberen hieronder wel een duidelijk beeld van de kosten te geven. De kosten voor het overstappen van gas naar inductie bestaat uit de volgende kostenposten met bijbehorende bedragen.

• Krachtige groep in je meterkast. Er is een groep nodig die uit 2 of zelfs 3 groepen bestaat, de zogenaamde 2 of 3 fase. Ook moet er een draad naar de keuken getrokken worden vanaf deze 2 of 3 fase aansluiting. Bij elkaar kost dit ongeveer €600.
• Zwaardere aansluiting in je meterkast (afhankelijk van je woning). Oudere huizen hebben soms nog een aansluiting van 1x25A, voor koken op inductie heb je 3x25A nodig. Dit omzetten kost eenmalig ongeveer €200 bij je netbeheerder (bijvoorbeeld Liander). Nieuwbouwwoningen hebben vaak standaard al 3x25A.
• De inductiekookplaat zelf. En dan moet je natuurlijk nog de inductiekookplaat zelf aanschaffen. Die zijn verkrijgbaar voor veel verschillende prijzen. Al met al kun je rekenen op een prijs van tussen de €400 en €2000. De volgens ons en consumenten beste inductie kookplaat vind je hier.

Als je dus de overstap maakt van gas naar inductie kun je rekenen op totale eenmalige kosten van ongeveer €2000. Dat is een flinke investering, maar wel een investering voor de toekomst.

Voordelen van inductie

Het koken op inductie heeft verschillende voordelen. Hieronder vind je een lijstje met de volgens ons grootste voordelen.

• Snel: het opwarmen van pannen kost minder tijd dan het opwarmen op gas of een andere vorm van elektrisch koken. Het kan tot wel 50% sneller zijn dan de alternatieven.
• Energieverbruik: de energie efficiëntie van inductie kookplaten is beter dan bij andere kookplaten. De reden hiervan is dat er geen warmte verloren gaat bij inductie. Dit gebeurt wel bij keramisch, halogeen en bij op gas koken. Bij gas kan er wel 50% van de warmte verloren gaan.
• Gebruiksgemak: het aanpassen van de warmte gebeurt direct bij het draaien van de knoppen of het aanraken van de tiptoetsen. Er zijn vaak ook andere technische snufjes ingebouwd die het gebruikersgemak verhogen. Denk bijvoorbeeld aan ingebouwde timers die de kookplaat uitschakelen na de ingestelde tijd.
• Veiligheid: omdat er geen open vuur gebruikt gebruikt wordt is er geen kans op brand. Hetgeen wat nog wel regelmatig gebeurt bij het koken op gas. Ook zijn er geen gasleidingen meer nodig die lek kunnen gaan. En nog een voordeel is dat de kookplaat helemaal vlak is, je pannen staan dus zeer stevig op een inductie kookplaat.
• Makkelijk schoon te maken: de glazen plaat op een inductie kookplaat neem je simpelweg af met een nat doekje. Omdat vuil slecht hecht op het glas, is het makkelijk schoon te maken. Daarnaast heb je natuurlijk ook niet de hoekjes en kiertjes die je bij een gaskookplaat wel hebt.

Nadelen van Inductie

Er zijn ook verschillende nadelen aan inductie kookplaten. Dit zijn de volgende:

• De kosten voor de aanschaf van een inductie kookplaat zijn vrij hoog. Een goede inductie kookplaat kost al snel €500. Daarnaast kunnen er nog kosten bijkomen voor het maken van een zware aansluiting in je meterkast en het trekken van een kabel naar je keuken.
• Inductie kookplaten vragen veel energie. Daarom is het meestal nodig om een Perilex aansluiting te realiseren in de keuken. Voor zo een aansluiting is een aanpassing nodig in je meterkast, er moet als het ware een extra groep aangelegd worden. Dit brengt kosten met zich mee.
• Voor mensen met een pacemaker kan het een risico vormen voor de gezondheid. Er wordt geadviseerd een cardioloog te raadplegen als je een pacemaker hebt en over wilt gaan op inductie koken.

Verschil tussen beleving van het koken op gas of inductie

Als je overstapt van koken op gas naar koken op inductie zul je een klein beetje moeten wennen aan de manier van koken. Je ziet namelijk bij koken op gas precies wat de intensiteit van de vlam is, als je op inductie kookt zie je dat niet. Op een inductie kookplaat zie je vaak alleen een stand staan, de schaal van de standen loopt vaak van 1 tot en met 9 met nog een extra booster functie. Je zult even moeten wennen aan welke stand nodig is voor een bepaalde warmte.

Als je bij een gasfornuis de vlam lager draait, heeft dat direct invloed op de temperatuur in de pan, dit is bij inductie ook het geval. De beleving tijdens het koken is wat dat aangaat dus hetzelfde. Je kunt snel de temperatuur aanpassen. Bij bijvoorbeeld keramische kookplaten is dit niet geval, die houden langere tijd de warmte vast.

Veiligheid

Hierboven heb je al een paar van de veiligheidsvoordelen ten opzichte van gas kunnen vinden. Omdat je helemaal geen gas meer nodig hebt in je keuken bij inductie koken, heb je geen risico op lekke gasleidingen met de gevaarlijke gevolgen van dien.

Omdat er geen open vuur is verminder je het risico van brand in je keuken ook enorm. Normaal gesproken kan vet wat uit de pan springt in de brand vliegen, met inductie is dit gevaar weg. Ook doekjes en andere materialen in de buurt van het fornuis zullen geen vlam kunnen vatten door de inductiekookplaat.

Gezondheid

Er is geen enkel bewijs dat inductie kookplaten slecht zijn voor de gezondheid. Er zijn verhalen dat de magnetische straling een negatief effect kan hebben op je gezondheid. Europese regels (de Europese laagspanningsrichtlijnen) zorgen er ook voor dat er alleen inductiestroom apparaten op de markt komen die veilig zijn. Apparaten als tandenborstels, fohns, telefoons, was- en droogmachines maken ook gebruik van inductiestroom en creëren ook deze magnetische velden.

CO2 uitstoot door inductie

Voor het gebruiken van een inductie kookplaat is natuurlijk elektriciteit nodig, erg veel zelfs. Bij het opwekken van elektriciteit in een kolencentrale komt er natuurlijk CO2 vrij. Tijdens het koken op gas komt er natuurlijk ook CO2 vrij. Momenteel (2020) is de CO2 uitstoot van inductiekookplaten en gaskookplaten nagenoeg gelijk. Maar doordat de opwekking van elektriciteit steeds groener wordt (windenergie en zonne-energie), zal de CO2 uitstoot voor een inductie kookplaat ook steeds lager worden.

Het is dan ook niet voor niks dat de Nederlandse overheid wilt dat alle huishoudens op den duur van het gas af gaan en dus elektrisch gaan koken. Nieuwbouwwoningen worden tegenwoordig altijd zonder gas opgeleverd.

Benodigde elektra voorbereiding inductie

Voor het gebruiken van een inductie kookplaat is er eigenlijk een 2 of 3 fase meterkast aansluiting nodig. De betere inductieplaten gebruiken namelijk meer stroom. De juiste aansluiting in je keuken herken je aan een Perilex stopcontact (met 5 gaten). Als deze aansluiting nog niet aanwezig is, vinden wij het raadzaam deze aan te laten leggen. Dit brengt wel kosten met zich mee.

Er zijn ook inductie kookplaten met een lager stroomverbruik. Deze kunnen wel op een standaard stopcontact aangesloten worden.

Een inductiekookplaat met een laag verbruik (3680 watt) kan je aansluiten op standaard stopcontact (met 2 gaatjes) en in een standaard meterkast (1 fase). De meeste inductiekookplaten verbruiken echter meer stroom. In dat geval heb je een speciaal Perilex stopcontact nodig (met 5 gaatjes) en een moderne meterkast (2 of 3 fase).

Andere elektrisch koken opties

Naast inductie zijn er nog 3 andere opties om te koken op elektra:

• Halogeen
• Keramisch
• Gietijzeren kookplaten

Keramisch kookplaten lijken qua uiterlijk erg veel op die van inductie. Er zit een elektrisch systeem onder glas dat het glas opwarmt, het glas geeft de hitte weer door aan de pannen die erop staan. Bij een keramische kookplaat wordt dit opwarmen gedaan door een warmtespiraal. Het voordeel van keramische kookplaten boven inductie kookplaten is dat deze iets goedkoper zijn. Verder heeft het ten opzichte van inductie kookplaten geen voordeel. Inductie is energiezuiniger, is sneller warm, koelt sneller af, past zich wel aan aan de pan en is veiliger.

Ook halogeen kookplaten lijken erg op inductie kookplaten. Bij een halogeen kookplaat wordt dit gedaan door een halogeen lamp die het glas verwarmd. Het glas geeft vervolgens de warmte door aan de pannen die erop staan. Er zijn weinig kookplaten te koop die enkel met een halogeentechniek werken, vaak zijn dit kookplaten die halogeen en keramisch combineren. Het grootste voordeel van de halogeen techniek is dat de kookplaat erg snel warm wordt en dat het een goedkope techniek is. De nadelen zijn dat het erg lang duurt voordat de plaat is afgekoeld. Daarnaast verbruikt het halogeen koken veel meer elektriciteit dan het koken op inductie.

Gietijzeren kookplaten vind je in Nederland eigenlijk vooral bij losstaande kookplaten. Maar er zijn ook inbouw kookplaten zoals je ziet op de afbeelding hieronder. Het wordt verkocht omdat de techniek goedkoper is dan die van inductie, halogeen en keramisch koken. Verder heeft het eigenlijk alleen nadelen tegenover de andere elektrische opties.

Mythes over inductie koken

Er zijn nog steeds een aantal hardnekkige mythes over het koken op inductie. Hieronder vind je de meest gehoorde mythes en leggen we direct uit hoe het echt zit.

Het is ongezond voor je lichaam

Er zijn mensen die geloven dat de magnetische velden, waar een inductie kookplaat gebruik van maakt, een gevaar voor de gezondheid vormen. De magnetische golven zouden een nadelige invloed op het immuunsysteem hebben.

Voor die theorieën is echter geen enkel wetenschappelijk bewijs. Bovendien moeten inductie kookplaten aan vastgestelde eisen voldoen voordat deze verkocht mogen worden. Deze eisen zijn vastgesteld aan de hand van de veiligheid voor de gebruiker.

koken op inductie is duurder dan op gas

Vroeger was dit het geval. Tegenwoordig is gas duurder geworden waardoor het koken op inductie dus goedkoper is geworden dan het koken op gas.

Inductie pannen zijn duurder

Tegenwoordig is het grootste deel van de pannen die gemaakt worden geschikt voor inductie en gas. Dit betekent dat de aantallen die geproduceerd worden zo groot zijn, dat het steeds goedkoper wordt om de pannen te produceren.

Veel pannen fabrikanten kiezen er dan ook voor om zoveel mogelijk pannen simpelweg inductie geschikt te maken. Dit zijn dus pannen die geschikt zijn voor gas en inductie. Dan is er dus geen verschil in prijs.

Je kunt niet wokken, braden, sudderen, grillen of iets anders op inductie

Inmiddels kun je alles wat je op een gasfornuis gewend bent/was te doen ook mogelijk op een inductie kookplaat. Voor elk doel zijn er wel inductie geschikte pannen verkrijgbaar. Dus er zijn grillpannen, inductie wokpannen, braadpannen voor inductie, inductie hapjespannen en alle andere soorten pannen, die geschikt zijn voor inductie.

De techniek zal misschien iets anders werken dan je gewend bent. Zo veranderd de pan op het inductie fornuis sneller van temperatuur dan op gas wanneer je e stand aanpast. Met een beetje oefening en begrip over hoe het koken op inductie werkt heb je dat zo onder de knie.

Voedsel verliest voedingswaarde door inductie

Er gaan verhalen de ronde dat de magnetische velden het eten “dood” zouden maken of een deel van de voedingswaarde zouden laten verdwijnen. De magnetische velden bereiken echter nooit het eten.

De magnetische velden botsen namelijk tegen de bodem. Door die wrijving die dan ontstaat wordt de bodem van de pan heet, daardoor verhit je voedsel. De magnetische velden bereiken dus nooit het voedsel.

Conclusie koken op inductie

Nederland gaat langzaam maar zeker van het gas af. In onze ogen is inductie de beste optie voor het vervangen van koken op gas. Inductie koken is energiezuiniger, het is veiliger, het heeft dezelfde positieve eigenschappen als het koken op gas en het is bovendien veel makkelijker schoon te maken. Het enige nadeel dat we nu kunnen bedenken is dat de aanschaf kosten flink hoger zijn. Daarnaast is er een kans dat je je pannen moet vervangen voordat je een inductieplaat kunt gebruiken. Al met al zijn de kosten he grootste nadeel.

Aangezien we in Nederland van het gas af gaan is het een kwestie van tijd voordat je moet kiezen voor een elektrische oplossing voor koken en bakken. Iedereen is het er eigenlijk wel over eens dat dat inductie gaat worden in Nederland.

Als je nog vragen hebt over het koken op inductie kun je deze hieronder stellen. Ook voor tips of aanvullingen omtrent dit artikel kun je het onderstaande formulier gebruiken. We zijn erg blij met jouw input.